De geschiedenis van Zimbabwe in het kort

De geschiedenis van de Republiek Zimbabwe gaat vele duizenden jaren geleden terug, toen de Khoisan, jager-verzamelaars die later door blanke kolonisten Bosjesmannen genoemd werden, het gebied bewoonden. Zij hebben verspreid door Zimbabwe tal van rotstekeningen achtergelaten, die hun dagelijks leven uitbeelden. In de heuvels van Matobo, ten zuiden van Bulawayo, is daarvan nog een indrukwekkend aantal te bezichtigen.

Rond 300 na Chr. trokken Bantoesprekende volken vanuit noord en midden Afrika naar het zuiden en verspreidden zich aldaar. De voorouders van de Shona streken neer in Zimbabwe. Nog steeds vormen de Shona de overgrote meerderheid (ca. 75-80%) van de bevolking van Zimbabwe.

In de 11e eeuw na Chr. ontwikkelde zich in het zuiden een welvarend Koninkrijk, dat tegenwoordig bekend staat als Great Zimbabwe. Vanuit de ommuurde stad werd volop handel gedreven met Arabieren en handelaren aan de Indische Oceaan. Goud, ivoor en koper werden ingeruild voor onder andere textiel, glas en keramiek. Halverwege de 15e eeuw viel het rijk echter uiteen.

Vier eeuwen later vond er een grote volksverhuizing plaats in zuidelijk Afrika, beter bekend als de Mfecane. Stamoorlogen lagen daaraan ten grondslag. Noord-Ndebele (ook wel Matabele genoemd) trokken onder aanvoering van Mzilikazi vanuit het huidige Zuid-Afrika naar het gebied ten noorden vaan de Limpopo rivier waar zij het Koninkrijk Mthwakazi stichtten. Het Koninkrijk besloeg het gebied dat nu Matabeleland (noord en zuid) en Mashonaland heet. De hoofdstad werd Bulawayo.

Na het overlijden van Mzilikazi in 1868 kwam Lobengula aan de macht. Hij sloot met Charles Rudd, kompaan van de diamantmagnaat Cecil Rhodes, een overeenkomst waarbij hij afstand deed van de bodemschatten in zijn rijk. Dat was het begin van de kolonisatie van Mthkwakazi door Rhodes, in opdracht van de British South Africa Company. Salisbury, het huidige Harare, werd de hoofdstad van wat toen Rhodesië werd genoemd. Twee oorlogen tussen de Britse kolonisten en de Matabele en de dood van Lobengula aan het einde van de 19e eeuw betekenden de definitieve ondergang van Mthkwakazi, waarna Groot-Brittannië haar greep op de kolonie verstevigde.

De meeste blanken woonden in het zuidelijk deel van Rhodesië, dat in 1923 een grote mate van zelfbestuur kreeg. In 1953 werden zuid- en noord-Rhodesië samengevoegd met Nyasaland, maar tien jaar later viel deze Centraal-Afrikaanse Federatie uiteen in Nyasaland (nu: Malawi), noord-Rhodesië (nu: Zambia) en zuid-Rhodesië (nu: Zimbabwe). Zambia en Malawi gingen vervolgens verder als onafhankelijke republieken. Zuid-Rhodesië kwam onder leiding van Ian Smith te staan, die aan het hoofd stond van een blanke minderheidsregering. Ook hij wenste, tegen de wens van de Britten in, onafhankelijkheid en riep deze in 1965 eenzijdig uit. De onvrede onder de zwarte bevolking groeide intussen en bereikte een climax tijdens de burgeroorlog, waarin de regering het moest opnemen tegen de ZAPU van Joshua Nkomo en de ZANU van Robert Mugabe. De burgeroorlog kwam eind 1979 tot een einde en in 1980 werd Robert Mugabe minister-president en veranderde de naam van het land in Zimbabwe.

In de jaren die volgden, ontpopte Mugabe zich echter meer en meer als dictator en hield er een destructieve politiek op na, zowel voor de bevolking, de economie als de landbouw. Het landhervormingsprogramma bracht het land vanaf 2000 tot de rand van de afgrond. Wat eens de graanschuur van Afrika was, werd een land dat voor het grootste deel afhankelijk werd van humanitaire voedselhulp. Door het instorten van de landbouw en de droogte richtte het volk zijn pijlen op de wilde dieren om in hun levensbehoefte te kunnen voorzien. Stroperij had desastreuze gevolgen voor de wildstand. Ook het toerisme stortte vrijwel volledig in. De Zimbabwe Dollar kreeg te lijden onder een hyperinflatie en werd uiteindelijk vervangen door de Amerikaanse Dollar als betaalmiddel.

In november 2017 gebeurde wat velen voor onmogelijk hielden: onder grote militaire druk trad president Mugabe af. Hij werd opgevolgd door Mnangagwa, die direct al enige versoepelingen in het beleid aankondigde. Het toerisme begint weer op gang te komen en de rust in het land keert langzaam terug. Echter, de weg naar herstel is lang en gecompliceerd en het zal nog wel even duren voordat Zimbabwe weer floreert als ooit tevoren. Toerisme speelt daarbij een belangrijke rol. Dankzij talrijke initiatieven op het gebied van natuurbescherming herstelt de wildstand zich ook weer en de wildparken zijn een bezoek dan ook zeker waard.