(geüpdate 01/07/2023) Je hebt een fantastisch verblijf gehad en je staat op het punt uit te checken. De onvermijdelijke vraag dringt zich aan je op: Geef ik een tip, hoeveel geef ik en aan wie?
Met de volgende richtlijnen in je achterhoofd, is het geven van een fooi in Zuid-Afrika een fluitje van een cent!
• Restaurants : 10 % – 20 % is standaard. Als jij jouw tip baseert op hoe snel je eten op tafel staat, dan zul je misschien liever in Amerika uit eten gaan. In Zuid-Afrika gaat het meer om de kwaliteit van de dienstverlening, dan de snelheid. Ook zul je merken dat het bedienend personeel écht lol heeft in zijn/haar werk en een praatje over het gerecht, het weer of waar je vandaan komt, hoort er dan ook helemaal bij. Het personeel is blij met een tip van 10% of meer, is het minder dan wordt hieruit vaak de conclusie getrokken dat zij hun werk niet goed hebben gedaan.
Als er op de menukaart al iets over een standaard service charge staat aangegeven, is bovenstaand niet van toepassing.
• Accommodatie 10% : Het hebben van een “tip-beleid” is niet vreemd voor een lodge/hotel in Zuid-Afrika. Het is dus handig om hiernaar te informeren voordat je tips gaat geven. Ook ben je er dan zeker van dat de tips onder het andere personeel, dat vaak achter de schermen ook hard aan het werk is, eerlijk wordt verdeeld. Als je als standaard 10 % van de totale factuur bij het uitchecken aanhoudt, loop je mee in het gareel van wat men gewend is.
• Fooien tijdens een safari in Zuid-Afrika
Bij een georganiseerde safari in Zuid-Afrika is het gebruikelijk om aan het eind een fooi te geven. Hetzelfde geldt eigenlijk voor elke vooraf georganiseerde tour. Reken op een fooi van ongeveer €20 / ZAR400 per kamer (of tent) per dag. Als je alleen reist tijdens je bezoek aan Zuid-Afrika, kun je minder fooi geven – ZAR200 is acceptabel. Als je met een gezin een kamer of tent deelt, kun je je fooi verhogen tot ongeveer €25 per per dag.
Hoeveel fooi geef je een chauffeur in Zuid-Afrika?
De helft van deze dagelijkse aanbevolen fooi zou naar je chauffeur/gids moeten gaan en de andere helft naar het back-of-house personeel in het kamp of de lodge waar je verblijft. Chauffeurs/gidsen zijn niet inbegrepen in de fooienpot, daarom geef je hen apart een fooi. Dit doe je meestal als je afscheid van ze neemt. Soms maakt een spotter ook deel uit van de voertuigcrew; hij zit voorin het voertuig tijdens gamedrives op zoek naar wilde dieren. Afhankelijk van hun bijdrage kan je hen een aparte fooi geven, of voorstellen dat de chauffeur/gids een deel van zijn fooi deelt met de spotter. Spotters/trackers of lokale leerling-gidsen zijn niet ongewoon in lodges en kampen in de nationale parken in Zuid-Afrika.
• Gezondheid en uiterlijke verzorging : Hoewel veel klanten er niet aan denken om een tip te geven, is het in Zuid-Afrika gebruikelijk om de kapper of de schoonheidsspecialiste een tip van 10 % tot 15 % te geven en aan de assistent eventueel wat kleingeld.
• taxi chauffeurs : R20
• luchthaven,- treinstation,- en hotelportiers : R20
• In parkeerwachters in uniform : R10
• Personeel bij de benzinepomp : R10 of R20 als ze je ramen wassen
Ingrid Gorter
Zuid-Afrika Specialist